BİZANS DÖNEMİ

PONTUS YÖNETİMİ

Pontus kralı Airobarzane tarafından Pontus ülkesi sınırlarına katılan Amastris'le beraber burada yaşayan Kromna halkı da Pontus egemenliğine girmiştir.Yaklaşık İki Yüzyıla süren pontus dönemi tüm bölge için refah ve refah ve zenginlik dönemi olarak geçmiştir.Bu dönemde Kromna 'ya muhtemel ki Amastris ve kytros'la beraber şimşir ihractı yapan küçük bir sitedir.Bölgede MÖ2. Yüzyılın ortakarına kadar devam eden pontus egemenliği Roma-Pontus savaşları sonucunda harap edilmiş ve yoksulaşmış bir biçimde sona ermişve bölge MÖ 70 yıllarında Roma egemenliğine geçmiştir.

ROMA DÖNEMİ

Roma tarafındanele geçirilen anadolu toprakları MÖ65 yılında Amisos'ta toplana bir mecliste Pompeius,Pontus ve Paplagonia bölgelerindeki 11şehir birleştirilerek bir prokonsütlük(eyalet) oluşturuldu.bu eyaletin başkenti Amastris olmak üzere Pontiaki Parallia (orta pontika)adını taşıyan eyaletin içerisinde Herakliea Ponti, Tion, Cytorum ve Sinop ile birlikte Kromnayıda görmekteyiz.

Bölgede beş yüz yıl kadar sürecek olan Roma egemenliğinin yüzyıllık ilk evresi liman, istihkam tersane yapımları ile bölge özelliklerine göre yasal düzenlemelerle geçmiştir.

Augst(MÖ27-MS14)Prokonsüllerin statüleri değiştilerek bölgeler ve mülkler ömür boyunca ve babadan oğula kalma koşulu ile yöneticilere bırakılmıştır.

Bu arada eski yerel derebeyliklere son verilmesi, yeni bir takım düzenlemeleri de zorunlu kıldı.Paflagonya (şimdiki Kastamonu Bolu -Bartın-Zonguldak) bölgesini de içine alan Galatia adında yeni bir eyalet oluşturuldu.Merkezi amastris olan Pontiaki Paralia'nın sınırları değiştirilerek kraa kesiminin önemli bir bölümü Galatia'ya aktarıldı.MÖ7'den itibaren merkezi yine amastris olan ve Kromna'nın da bağlı olduğu kıyı eyaletinin adı Ponti et Bithynia olmuştur.Milattan sonra 117 yılında yeni bir yönetsel bölünmeye gidilmekle beraber Paflagonya şehirlerinin bir çoğu tekrar Galatia'ya aktarılmasına karşın

Amastris ve Kromna'nın durumunda bir değişiklik olmamıştır.Kromna ms297'ye kadar merkezi amastris olan Pontus eyaletine bağlı bir yerleşim birimi

olarak kalmıştır.Bölgenin Bizans yönetimine geçtiği 5.yüzyıla kadar Hristiyanlığın yaygınlaşmasıyla ortaya çıkan din çatışmaları nedeniyle diğer kıyı ve yerleşim merkezlerinde olduğu gibi Kromna'dada kayda değer bir gelişme ve ilerleme sağlanamamıştır.

BİZANS DÖNEMİ

MS 395'de Doğu-Batı ayrılmasıyla Kromna'da diğer karadeniz kıyıları gibi doğu Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde kalmıştır.MS 6.Yüzyıla kadar Paphlagonia eyaletine bağlı bir kıyı yerleşim birimi statüsünde olan Kromna 536'dan8.yüzyıla kadar Gangra Metropolitliği'ne bağlanmıştır.

Özellikle 800'lü yıllardan itibaren bizans imparatorluğunda başlayan yeni yapılanma ve yoğun deniz ticareti Kromna'da gemi yapımcılığı,esir ticareti ,şimşir ve kereste satımı ile balık salamuracılığı gibi eski ticaret geleneklerini de geliştirdi.9. Yüzyılın sonlarında Kievli putperest ruslar Karadenizdeki diğer kıyı ve kentle gibi Kromnayı'da yakıp yıkmışlardır.

Bizans imparatorluğu'nun son parlak dönemini Makedonya hanedanı zamanında(867-1081) Kromna içe dönük ve kendi halinde bir kasaba olarak kalmıştır.Latinlerin 1204'deİstanbu'lu etmeleri sonucunda imparatorluk hanedanıbireyleri tutunabilecekleri merkezlere dağıldılar.Bu arada Kromna'da çevredeki yerleşim birimleri gibi Commen soyundan prens David 'in yönetimine girdi. Bizans imparatorluğu 'nu yeniden kurmaya çalışan Thedoros LASkaris, Paflagonya'yı Trabzonpontus krallığı adına yöneten David'e savaş açtı.İznik kuvvetlerini yenen David kısa aralıklarla Kromna'da dahil 1205'te Sinop'tan ereğli'ye kadar tüm kıyı şeridini ele geçirdi,

1212yılında Thedoros Lasgaris'in Paflagonya bölgesi ile beraber amasra ve Herakliea kalelerini topraklarına katması sonucu karadeniz'deki ticaret tekelini

    Lasgaris'lere kaptıran Trabzon kralı Aleksi Commen'in sinopa kadar ilerlemesi üzerine selçuklu sultanı izzeddin keykuvas tarafından yenilgiye uğratıldı.Böylece Sinop 1214 yılında Samsun'dan sonra ikinci Türk kalesiolmuşturSelçukluların Sinop'u ticaret kervanları'na açması ve Laskaris'in gerekli önemi vermemesi neticesi Amasra ile beraber Kromna'da ticari yön'den ikinci plana itilmiş ve kendi kabuğuna çekilmiştir.Bu yüzyılda aynı zamanda Kromna ilk Türkmen yerleşimine sahne olmuştur.

3.VE 15.YÜZYILLAR

Bizans'ı derleyip toparlamak isteyen imparator Michail VII Palaiologos(1259-1282) karşılaştığı güçlükler karşısında yardım talebin de bulunduğu Cenova Hükümetine Karadeniz'de Kefken,Amasra, Samsun,Fatsa,Balıklava, Kefe ve Soğdak kalelerini terk etti.

Cenovalılar Karadeniz'in bereketli kıyılarından daha çok ürün ve esir taşıyıp pazarlama amacıyla Karadeniz'deki bu Kolonileri ''Gazzaria'' adını verdikleri organize bir koloni grubu içine almışlardır.

1348 yılında Venediklliler Bizans- Cenova ittifakına karşı Galata savaşını açmalarıyla Bizans hükümeti Cenovalılarla ittifakı bozarak Venediklilerle uzlaştı.

Karadeniz'deki sömürgelerini yitirmenin Akdenizdeki güçlerini olumsuz etkileyeceğini düşünen Cenovalılarla Osmanlı padişahı Orhan Bey arasında imzalanan barış antlaşmasıyla osmanlı Cenova ittifakı gerçekleşmiştir.1460 yılına kadar devam eden bu ittifak büyük ölçüde Cenovalıların işine yaramıştır.

    Osmanlı-Cenova ittifakı Osmanlıların 1460 yılında Amasra'yı alması ile sona ermiştir.14. Yüzyılın ikinci ve 15. yüzyılın ilk yarılarında soygun ve baskınlara ağırlık verdiği sanılan korsan tacirlerin Ereğli ile Sinop arasındaki kıyı şerdinde yaşayan insanlara zulmetmişlerdir.

    Bunun sonucu Kromna yine büyük ölçüde sönmüş ve Kromna kale iskelesi barınmaz hale gelince burada yaşayan Türkmen halkı iç kesimlere göçederek Demirci Köyünü kurmuşlardır.

    Karaevli, Çepni, Avşar, Dodurga, Bayat, Saltuklu Artuklu,Bozoklu, Alaplı,Çandarlı, boylarından Bizans'ın terk ettiği Paflagonya topraklarına akan Türkmenler; Karluk, Kalaç, Çiğil, Kiymak, Uygur uluslarının kopuntuları, hatta 12. yüzyılda Ukrayna bozkırlarına yayılmış olan Kıpçak, Kuman Türklerinden deniz yolu ile bu tarafa geçen topluluklar kaynaşmak suretiy'le

    eski Bizan's köy ve kasabalarına yerleşmişlerdir.bu dönemde Kurucaşile civarına gelenler;

    1 -Hacı Hasan İhtiyaroğulları-

2 -Cindibaşlar Kahyaoğulları-

3 -Hacı Aliler Cambazlar sülalesini-

4 -Selimoğulları Selimiler sülalesini-

5 -Hacı İsa Haceseler sülalesini-

6 -Kargacaklar Kargacak tarafına yerleşenlerin sülalesini- oluşturmaktadır.

    Yine Çolak Ali Paşa, Işık,Musul,Pirasan, ve Kaba Hüseyinler diye bilinen ailelerin kökenleri 18. yüzyılda Batum'un Topaloğlu köyünden İlçeye gelen Topaloğlu Ali'nin oğlu Mustafa reise dayanmaktadır.